HCM Metropolitan Area được ví như “bộ não mới” của kinh tế phía Nam nhờ vai trò điều phối và định hướng phát triển cho toàn vùng. Tại đây, hàng loạt hạ tầng chiến lược đang dần hình thành và kết nối – từ sân bay quốc tế, cảng biển quy mô lớn cho đến mạng lưới cao tốc hiện đại. Sự xuất hiện đồng bộ này không chỉ mở ra cơ hội đầu tư dài hạn với khả năng sinh lời bền vững, mà còn góp phần giảm tải áp lực cho trung tâm TP.HCM. Xa hơn, nó tạo nền tảng để hình thành một siêu đô thị mang tầm quốc tế, có thể sánh bước cùng các mô hình nổi tiếng như Tokyo Metropolitan Area hay Seoul Metropolitan Area.
>>Xem thêm bài viết – “Điểm danh những khu đô thị lớn ở TP. Hồ Chí Minh và khu vực lân cận”
HCM Metropolitan Area là gì?
HCM Metropolitan Area (HMA) được xem là mô hình phát triển đa cực, trong đó TP.HCM giữ vai trò trung tâm điều phối, còn các tỉnh vệ tinh như Bình Dương, Đồng Nai, Bà Rịa – Vũng Tàu đảm nhận những chức năng chuyên biệt.
Ngày 01/07/2025 đánh dấu cột mốc quan trọng, khi việc sáp nhập các tỉnh thành chính thức có hiệu lực, tạo cơ sở pháp lý và bộ khung tổ chức để HMA bước vào giai đoạn vận hành thực tế.
Khác với tư duy cũ “một trung tâm – mọi nguồn lực dồn về TP.HCM”, HMA hướng đến cách tiếp cận mới: phân bổ nhiệm vụ theo lợi thế từng địa phương. Mô hình này vừa khai thác được tiềm năng đặc thù của mỗi khu vực, vừa tháo gỡ những thách thức lâu nay như quá tải dân số, ùn tắc hạ tầng và sự phụ thuộc quá mức vào một đô thị lõi.
Ba chức năng chiến lược — “Não bộ”, “Cánh tay” và “Lá phổi” của vùng
Để hình dung rõ hơn, HCM Metropolitan Area được ví như một cơ thể sống với ba bộ phận trọng yếu: “não bộ – cánh tay – lá phổi”, trong đó mỗi bộ phận đảm nhận một vai trò chiến lược khác nhau.
- Trung tâm điều hành (Não bộ): TP.HCM là nơi tập trung cơ quan hành chính, trung tâm tài chính, công nghệ và văn hóa. Đây chính là đầu não đưa ra quyết sách, thu hút nhân tài và điều phối toàn bộ hoạt động trong vùng.
- Thủ phủ sản xuất (Cánh tay): Bình Dương và Đồng Nai đảm nhận chức năng công nghiệp và R&D. Khu vực này tập trung các khu công nghiệp quy mô lớn, tạo việc làm, thúc đẩy xuất khẩu và đóng góp trực tiếp vào GDP quốc gia.
- Logistics – cảng biển, sân bay (Lá phổi): Bà Rịa – Vũng Tàu với cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải, kết hợp cùng sân bay Long Thành (Đồng Nai), trở thành cửa ngõ thương mại quốc tế. Đây chính là mạch máu vận chuyển hàng hóa, du khách và dòng vốn đầu tư ra – vào Việt Nam.
Cách phân vai này mang lại hai giá trị cốt lõi: giảm áp lực dân cư và hạ tầng cho TP.HCM, đồng thời tối ưu hóa lợi thế cạnh tranh của từng địa phương. Mỗi cực phát huy thế mạnh riêng nhưng vẫn bổ trợ lẫn nhau, tạo nên một cấu trúc vùng bền vững. Đây cũng là mô hình từng giúp Tokyo hay Seoul phát triển thành công và hiện đang được Việt Nam áp dụng cho HCM Metropolitan Area.
Hiện nay, với quy mô khoảng 15 triệu dân (bao gồm TP.HCM, Bình Dương và Bà Rịa – Vũng Tàu), HMA được dự báo sẽ đóng góp tới 27% GDP cả nước. Chính vai trò này khiến HMA được ví như “bộ não mới” của kinh tế phía Nam.
Hạ tầng chiến lược — nền móng biến HCM Metropolitan Area thành “bộ não” thật sự
Một siêu đô thị tầm quốc tế không thể hình thành nếu thiếu hệ thống hạ tầng đồng bộ. Với HCM Metropolitan Area (HMA), kế hoạch này đã được hoạch định rõ ràng với các mốc thời gian cụ thể trong giai đoạn 2025 – 2030+.
Sân bay quốc tế Long Thành
Giai đoạn 1 sẽ khai thác công suất 25 triệu khách/năm, giúp giảm tải cho Tân Sơn Nhất vốn đã quá tải. Ở giai đoạn 2, công suất mở rộng lên hơn 50 triệu khách/năm, đưa Long Thành ngang tầm với các trung tâm hàng không lớn của châu Á như Incheon.
Cảng Cái Mép – Thị Vải
Nằm trong top 20 cảng nước sâu toàn cầu, đủ sức tiếp nhận tàu trọng tải 200.000 DWT. Việc mở rộng sau năm 2025 sẽ đưa Bà Rịa – Vũng Tàu trở thành trung tâm logistics quốc tế của Việt Nam.
Cao tốc và đường sắt
Các tuyến HCM – Long Thành – Dầu Giây, Biên Hòa – Vũng Tàu, cùng đường sắt nhẹ (light rail) Thủ Thiêm – Long Thành sẽ là “mạch máu” kết nối cư dân và hàng hóa, đảm bảo luân chuyển nhanh chóng trong toàn vùng.
Điểm đáng chú ý là tiến độ triển khai đã được phân định cụ thể:
- Năm 2025: thông xe Biên Hòa – Vũng Tàu giai đoạn 1, đưa sân bay Long Thành giai đoạn 1 vào khai thác
- Giai đoạn 2027 – 2030+: toàn bộ hệ thống hạ tầng vận hành đồng bộ.
Điều này cho thấy HCM Metropolitan Area không phải một “tầm nhìn xa” mà là một chiến lược với lộ trình thực tế và khả thi.
Với giới đầu tư, hạ tầng chính là thước đo thời điểm. Ai đón sóng ngay khi các dự án trọng điểm khởi động sẽ nắm trong tay lợi thế lớn về giá trị tài sản và cơ hội sinh lời. Đây cũng là nền tảng giúp HMA xứng đáng được gọi là “bộ não mới” của kinh tế phía Nam – không chỉ ở vai trò hoạch định, mà còn nhờ năng lực hạ tầng hiện thực hóa tầm nhìn.
>>Tìm hiểu thêm các dự án hưởng lợi từ vị thế của Vũng Tàu:
Hình mẫu quốc tế: Tokyo, Seoul và bài học cho Việt Nam
Để hiểu rõ tiềm năng của HCM Metropolitan Area (HMA), có thể nhìn vào các hình mẫu đã thành công trong khu vực. Tokyo Metropolitan Area và Seoul Metropolitan Area là hai ví dụ điển hình, nơi mô hình đa cực trung tâm được áp dụng thành công, tạo động lực để Nhật Bản và Hàn Quốc bứt phá về kinh tế.
Tokyo Metropolitan Area
Tokyo Metropolitan Area được phát triển theo tư duy “đa cực”, trong đó:
- Tokyo: giữ vai trò trung tâm tài chính và hành chính
- Yokohama: đảm nhiệm cửa ngõ cảng biển và thương mại
- Chiba: tập trung vào công nghiệp nhẹ và logistics.
Hiện nay, toàn vùng có khoảng 37 triệu dân, đóng góp gần 38% GDP Nhật Bản. Yếu tố cốt lõi tạo nên thành công của Tokyo chính là hệ thống hạ tầng liên kết đồng bộ. Nhật Bản đã sớm đưa vào vận hành tuyến tàu cao tốc Shinkansen từ năm 1964, kết nối Tokyo với các đô thị vệ tinh. Cùng với đó, sân bay Narita – Haneda và cảng Yokohama trở thành trục giao thương quốc tế trọng yếu. Nhờ mạng lưới này, Tokyo tránh được tình trạng “nghẹt thở” vì quá tải, đồng thời lan tỏa sức mạnh kinh tế ra toàn vùng một cách cân bằng.
Seoul Metropolitan Area
Seoul Metropolitan Area (SMA) là một siêu đô thị tập trung cao với hơn 26 triệu dân, đóng góp khoảng 50% GDP Hàn Quốc. Cấu trúc phát triển của SMA theo mô hình đa cực gồm:
- Seoul: trung tâm chính trị, tài chính và công nghệ.
- Incheon: cửa ngõ hàng không quốc tế và trung tâm logistics biển.
- Gyeonggi: trung tâm công nghiệp, chế tạo và R&D.
Bước ngoặt quan trọng của SMA là việc ra đời Sân bay quốc tế Incheon (khởi công 1992, vận hành 2001), kết hợp với cảng Busan, tuyến cao tốc Gyeongbu Expressway (từ 1970) và hệ thống tàu cao tốc KTX (từ 2004). Hệ thống hạ tầng đồng bộ này đã biến Seoul trở thành trung tâm logistics và sản xuất hàng đầu của Đông Bắc Á.
Bảng so sánh dưới đây cho thấy rõ vị thế hiện tại của HMA so với hai siêu đô thị quốc tế:
Tiêu chí | Tokyo Metropolitan Area | Seoul Metropolitan Area | HCM Metropolitan Area |
Dân số | ~37 triệu người | ~26 triệu người | ~15 triệu người |
Tỷ trọng GDP | ~38% GDP Nhật Bản | ~50% GDP Hàn Quốc | ~27% GDP Việt Nam |
Cấu trúc phát triển | Đa cực: Tokyo (tài chính – chính trị), Yokohama (cảng), Chiba (công nghiệp nhẹ) | Đa cực: Seoul (chính trị – tài chính), Incheon (sân bay – logistics), Gyeonggi (công nghiệp) | Đa cực: TP.HCM (tài chính – công nghệ), Bình Dương – Đồng Nai (sản xuất, R&D), Vũng Tàu (cảng biển – du lịch – logistics) |
Hạ tầng then chốt | Sân bay Narita – Haneda, Shinkansen, cảng Yokohama | Sân bay Incheon, KTX, cảng Busan | Sân bay Long Thành, metro Thủ Thiêm – Long Thành, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, cảng Cái Mép – Thị Vải |
Vai trò quốc tế | Trung tâm tài chính – công nghệ châu Á | Trung tâm sản xuất – logistics Đông Bắc Á | Trung tâm logistics – du lịch quốc tế mới nổi ở Đông Nam Á |
Có thể thấy, HCM Metropolitan Area hiện còn khiêm tốn về quy mô dân số và GDP so với Tokyo hay Seoul, nhưng lại đang tái hiện đúng “công thức thành công”: một trung tâm tài chính (TP.HCM), một cực công nghiệp (Bình Dương – Đồng Nai) và một cửa ngõ biển quốc tế (Vũng Tàu).
Điểm yếu lớn nhất của HMA là hạ tầng chưa hoàn thiện. Trong khi Tokyo đã có Shinkansen từ thập niên 1960, Seoul vận hành sân bay Incheon từ năm 2001, thì Long Thành Airport, cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu hay tuyến metro kết nối TP.HCM mới ở giai đoạn triển khai.
Ngược lại, điểm mạnh của HCM Metropolitan Area chính là dư địa tăng trưởng rất lớn. Với 15 triệu dân và đóng góp 27% GDP, chỉ cần hạ tầng được đồng bộ hóa, tỷ trọng này hoàn toàn có thể tiến gần mức 40–50% như Nhật Bản và Hàn Quốc.
Bài học rút ra cho Việt Nam
Phải kiên định với tiến độ hạ tầng trọng điểm và phân bổ rõ ràng chức năng giữa TP.HCM – Bình Dương – Vũng Tàu. Nếu làm tốt, HCM Metropolitan Area có thể trở thành một cực kinh tế quốc tế mới của Đông Nam Á, tương tự hành trình phát triển mà Tokyo và Seoul đã trải qua.
Vũng Tàu – “cực biển” của HCM Metropolitan Area
Nếu Bình Dương là “cánh tay sản xuất” thì Vũng Tàu chính là “cửa ngõ biển” của HCM Metropolitan Area. Không chỉ là trung tâm dầu khí quốc gia, Vũng Tàu còn sở hữu lợi thế kép: cảng nước sâu quốc tế và bờ biển dài phát triển du lịch nghỉ dưỡng.
So sánh với các siêu cực biển thế giới, Vũng Tàu đang trên hành trình khẳng định vị thế:
- Giống như Incheon (cửa ngõ giao thương biển với Trung Quốc), Vũng Tàu kết nối trực tiếp Đông Nam Bộ với quốc tế qua Cái Mép – Thị Vải.
- Giống như Busan (thành phố cảng số 1 Hàn Quốc), Vũng Tàu có thể trở thành trung tâm logistics biển và thương mại quốc tế mới nổi.
- Giống như Yokohama (cảng quốc tế của Tokyo), Vũng Tàu đồng thời kết hợp cảng biển, công nghiệp và du lịch nghỉ dưỡng.
Tầm nhìn này càng rõ ràng hơn khi loạt dự án hạ tầng được đưa vào khai thác từ năm 2026: cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, sân bay Long Thành, và hệ sinh thái du lịch – giải trí quốc tế tại Chí Linh – Cửa Lấp. Điều đó lý giải vì sao Vũng Tàu được định vị là cực tăng trưởng quốc tế tương lai của Việt Nam.
HCM Metropolitan Area – Cú hích cho thị trường bất động sản
Sự hình thành của HCM Metropolitan Area không chỉ mang ý nghĩa về quy hoạch quốc gia, mà còn trực tiếp tạo ra cú hích lớn cho thị trường bất động sản. Với mô hình đa cực, nhu cầu về nhà ở, văn phòng, khu công nghiệp và bất động sản nghỉ dưỡng sẽ tăng trưởng theo từng cực phát triển.
- Bất động sản công nghiệp tại Bình Dương – Đồng Nai: hưởng lợi mạnh mẽ từ dòng vốn FDI liên tục đổ vào Việt Nam.
- Bất động sản biển Vũng Tàu: gia tăng giá trị nhờ du lịch quốc tế, lợi thế logistics cảng biển và quỹ đất ven biển ngày càng khan hiếm.
- Bất động sản thương mại – tài chính ở TP.HCM: tiếp tục giữ vị thế trung tâm, nhưng dần được “chia lửa” khi các cực vệ tinh vươn lên mạnh mẽ.
Trong bối cảnh đồng tiền mất giá, bất động sản vùng ven cùng phân khúc du lịch – nghỉ dưỡng nổi lên như kênh trú ẩn an toàn và gia tăng tài sản hiệu quả. Kết hợp giữa hạ tầng, chính sách và xu hướng toàn cầu, HCM Metropolitan Area được kỳ vọng sẽ trở thành vùng tăng trưởng bền vững trong nhiều thập kỷ tới.
HCM Metropolitan Area không chỉ là một mô hình quy hoạch, mà là chiến lược phát triển mang tầm quốc gia, đặt nền móng cho Việt Nam hội nhập sâu vào mạng lưới siêu đô thị toàn cầu. Với vai trò “bộ não mới” của kinh tế phía Nam, khu vực này vừa giảm tải áp lực cho TP.HCM, vừa mở ra một cực tăng trưởng mới hội tụ đủ các yếu tố: hạ tầng chiến lược, phân công kinh tế rõ rệt, và tiềm năng bất động sản bền vững.
Nếu Tokyo Metropolitan Area, Seoul Metropolitan Area đã trở thành biểu tượng quốc tế, thì HCM Metropolitan Area đang trong hành trình để viết nên câu chuyện tương tự – một “siêu đô thị đa cực” mang dấu ấn Việt Nam.
Liên hệ ngay với đội ngũ tư vấn của TPILand để cập nhật thông tin chi tiết và chiến lược đầu tư phù hợp.
Minh Thư
