Năm 2025: huyện Bình Chánh lên thành phố

Dự kiến vào năm 2025, Bình Chánh lên thành phố trực thuộc TP.HCM. Nếu được thông qua, thì TP.HCM sẽ có thêm một thành phố nữa, sau TP. Thủ Đức được thành lập năm 2021. Vậy, tại sao Bình Chánh lên thành phố mà không lên quận? Cơ sở nào để Bình Chánh được lên thành phố?

Đề xuất Bình Chánh lên thành phố

Hạn chế phát triển so với tiềm năng

Tọa lạc tại vị trí chiến lược cửa ngõ phía Tây và Nam TP.HCM, huyện Bình Chánh đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối kinh tế và giao thương đường bộ giữa thành phố và các vùng lân cận, trong đó có Đồng Bằng Sông Cửu Long, Đông Nam Bộ.

Huyện có mạng lưới giao thông quan trọng với các tuyến đường chính như: Quốc lộ 1, Tỉnh lộ 10, Đại lộ Nguyễn Văn Linh và Quốc lộ 50, giúp dễ dàng kết nối với các tỉnh lân cận và các KCN quan trọng như: KCN Đức Hòa, KCN Nhà Bè, Khu chế xuất Tân Thuận,…

Với các điều kiện thuận lợi về vị trí, Bình Chánh đã trải qua sự phát triển mạnh về mặt kinh tế – xã hội trong những năm gần đây, với sự gia tăng nhanh chóng của dân số và tăng tỷ trọng ngành công nghiệp, xây dựng và dịch vụ, giảm tỷ trọng nông nghiệp.

Tuy nhiên, việc thu hút đầu tư và xây dựng cơ sở hạ tầng chưa kịp đáp ứng tốc độ phát triển nhanh chóng của huyện. Điển hình hệ thống giao thông đô thị vẫn còn đang cần được cải thiện. Các vấn đề như mua bán lấn chiếm lòng lề đường, chợ tự phát và ùn tắc giao thông vẫn diễn ra thường xuyên. Các quy hoạch phát triển đô thị cũng còn mắc kẹt và không đủ linh hoạt để đáp ứng nhu cầu kinh tế và đầu tư vào nhà ở cho cư dân.

Sự di chuyển của dân cư từ các tỉnh lân cận đã tạo áp lực lớn lên hạ tầng, gây ra ô nhiễm môi trường và giảm chất lượng đời sống người dân, mặc dù Bình Chánh đã triển khai chương trình nông thôn mới nhằm cải thiện điều kiện sống ở nông thôn.

Hệ thống chính trị và cơ chế quản lý nhà nước tại các xã đang trong quá trình đô thị hóa nhanh đang gặp nhiều khó khăn và vướng mắc, vì phải đối mặt với yêu cầu quản lý đô thị và đồng thời duy trì quản lý nông nghiệp và nông thôn.

Vì vậy, có sự cần thiết để điều chỉnh tổ chức bộ máy, chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của chính quyền địa phương, để đảm bảo phù hợp với đặc điểm và tình hình phát triển kinh tế và xã hội. Điều này đòi hỏi có cơ chế quản lý mới để thực hiện chức năng quản lý nhà nước một cách hiệu quả hơn.

Tại sao không phải lên quận mà là thành phố?

Ngày 22/09/2023, UBND huyện Bình Chánh đã tổ chức hội thảo “Đề án đầu tư huyện Bình Chánh thành quận hoặc TP trực thuộc TP.HCM thời kỳ 2021-2030”. Ông Trần Văn Nam, Bí thư huyện Bình Chánh, phát biểu tại hội thảo, nếu lên quận thì chưa đủ điều kiện, còn nếu Bình Chánh lên thành phố thì thì lại đủ.

Cụ thể, quy định tiêu chuẩn thành phố thuộc tỉnh, hoặc thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương theo Nghị quyết 1211 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, gồm dân số từ 150.000 người trở lên, diện tích hơn 150km2, có hơn 10 đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc, tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cấp xã từ 65%,…

Còn tiêu chuẩn lên quận thuộc thành phố trực thuộc Trung ương, phải đạt mật độ dân số từ 10.000 người/km2; tỷ lệ lao động phi nông nghiệp đạt từ 90% so với tổng số lao động; tỷ trọng công nghiệp, thương mại, dịch vụ, du lịch trong cơ cấu kinh tế đạt từ 90%; hạ tầng đô thị đồng bộ và hoàn chỉnh…

Đối chiếu với các tiêu chí trên, huyện Bình Chánh nằm tại TP.HCM hiện đang có 1 thị trấn Tân Túc và 15 xã, trong đó, xã Lê Minh Xuân có diện tích lớn nhất, khoảng 35.000 ha. Cho đến thời điểm hiện tại, UBND TP.HCM đã công nhận rằng 14/14 xã đã hoàn thành giai đoạn nâng cao chất lượng theo 19 tiêu chí của chương trình nông thôn mới giai đoạn 2016-2020. Về khía cạnh dân số, tính đến ngày 31-12-2021, huyện đã có hơn 800.000 người và dự kiến có sự gia tăng trong tương lai.

Năm 2025: Chuyển đổi lên mô hình thành phố trong thành phố

Lộ trình đến năm 2025 đạt mục tiêu lên thành phố của Bình Chánh

Kinh tế – xã hội

Dựa trên sự khảo sát và đánh giá, đến năm 2025, Bình Chánh có thể đạt được tiêu chí đô thị loại III và chuyển đổi theo mô hình thành phố trong TP.HCM. Theo kế hoạch, huyện đang phấn đấu đạt các tiêu chuẩn của một thành phố theo quy định tại Nghị quyết 1210/2016/UBTVQH13 và Nghị quyết 1211/2016/UBTVQH13 ngày 25-5-2016 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội.

Tuy nhiên, so với tiêu chuẩn, nhiều khía cạnh như hạ tầng giao thông và diện tích đất dành cho giáo dục tại huyện Bình Chánh chưa đạt tiêu chuẩn. Các vùng tập trung các xã Tân Nhựt, Đa Phước, Quy Đức, và Phạm Văn Hai đang gặp khó khăn trong việc đạt các tiêu chuẩn. Bình Chánh đang lập kế hoạch và tiến hành rà soát, cùng với việc chọn địa điểm đầu tư và kêu gọi đầu tư từ xã hội để đảm bảo rằng đến năm 2025, 100% các xã và thị trấn đạt tiêu chuẩn về diện tích đất dành cho cơ sở giáo dục.

Phát triển nhà ở đô thị

Huyện Bình Chánh hiện đã có 148 dự án nhà ở được chấp thuận chủ trương đầu tư, nhưng một số dự án triển khai chậm hết hiệu lực. Đến nay, 93 dự án vẫn đang triển khai, với tổng diện tích 2,23 triệu ha. Trong số này, 46 dự án thuộc quy hoạch khu vực Nam với tổng diện tích 1,18 triệu ha và 47 dự án thuộc khu vực ngoài quy hoạch Nam với tổng diện tích 1,06 triệu ha. Từ 93 dự án, 50 đã hoàn thành công tác bồi thường với tổng diện tích 548.560 ha và 43 dự án đang triển khai chậm.

Ngoài ra, huyện đã cấp 13.194 giấy phép xây dựng cho các dự án nhà ở riêng lẻ với tổng diện tích sàn xây dựng 2,84 triệu m2. Để thực hiện mục tiêu trở thành thành phố, Bình Chánh cần đầu tư nhiều dự án trong giai đoạn từ 2021-2030, được phân kỳ theo các giai đoạn 2021-2025 và 2026-2030. Trong giai đoạn 2021-2025, tổng vốn đầu tư dự kiến là khoảng 88.000 tỷ đồng, chưa tính các dự án nhà ở thương mại và nhà ở xã hội được đề xuất bởi Sở Xây dựng (có thể sử dụng nguồn vốn xã hội hóa).

Hạ tầng giao thông

Về danh mục dự án nâng cấp và mở rộng hạ tầng giao thông từ nguồn vốn đầu tư công (giai đoạn 2021-2025), huyện Bình Chánh đã lập kế hoạch với tổng vốn dự kiến là 52.294 tỷ đồng cho hơn 300 dự án. Danh sách dự án này sẽ giúp cải thiện hạ tầng giao thông để đáp ứng tiêu chuẩn 7km/km2 theo tiêu chuẩn đô thị loại III.

Về danh mục dự án cải tạo môi trường trong giai đoạn 2021-2025, Bình Chánh đã lập danh sách với 35 dự án và tổng vốn dự kiến là 408,6 tỷ đồng. Huyện cũng có 13 dự án phát triển nhà ở thương mại trong giai đoạn 2021-2025, với tổng cộng 13.192 căn hộ (chủ yếu là căn hộ chung cư) và tổng diện tích sàn xây dựng 1,33 triệu m2.

Việc chuyển đổi từ cấp huyện sang đơn vị hành chính cấp đô thị (mô hình thành phố trong thành phố) được cho sẽ giúp Bình Chánh có điều kiện đầu tư hạ tầng và khai thác các tiềm năng, thế mạnh. Đây cũng là nhiệm vụ được đặt ra trong Nghị quyết Đại hội Đảng bộ TP.HCM lần XI nhiệm kỳ 2020-2025, kế hoạch đầu tư xây dựng các huyện để lập đơn vị hành chính quận hoặc thành phố lần lượt 5 huyện là Củ Chi, Bình Chánh, Cần Giờ, Nhà Bè và Hóc Môn đều muốn lên thành phố trước năm 2030. Trước đó, 3 quận phía Đông là Quận 9, 2 và Thủ Đức đã thành lập TP Thủ Đức trực thuộc TP.HCM.